ATM’lerde duyduğumuz para sayma sesi, borcumuzu öderken bizi üzüyor olsa da para çekerken büyük bir keyif duymamıza sebep oluyor. 50 TL çeksek bile duyduğumuz “şakır şukur” para sayma sesiyle adeta zenginmişiz gibi hissediyoruz.
Zaman zaman kendimizi iyi hissettiren bu sesin sahte olduğuna dair paylaşımlar bir süredir sosyal medyada dolaşıyor. İddialara göre; ATM’lerde duyduğumuz para sayma sesi, bir hoparlörden çıkıyor ve bu sebeple de 50 TL de çeksek 1000 TL de çeksek aynı sesi duyuyoruz.
Birçok insanı hayal kırıklığına uğratan bu paylaşımlarla ilgili içinize su serpecek bir haberimiz var. Aslında duyduğumuz ses gerçek; yani bir hoparlörden gelmiyor. Ancak yine de bu ses ATM’nin şakır şukur para sayma sesi değil. Peki bu sesin kaynağı ne? Bir bilene sorduk ve yıllardır ülkemizin en köklü bankalarından birinde ATM’lerin bakımını gerçekleştiren (ismini veremediğimiz) uzmanlara danıştık.
Şu meşhur para sayma sesini bir hatırlayalım:
Sosyal medyada dolaşan iddialara göre; bu ses, bir internet sitesi tarafından ‘insanları rahatlatan yapay sesler’ etiketiyle paylaşıldı ve bunun üzerine insanlar, sesin bir hoparlörden geldiğini söyleyerek paylaşımlar yapmaya başladı. Ancak bununla ilgili bulduğumuz kaynaklar ve ATM’lerle ilgili uzman kişiler tam aksini söylüyor.
Hepimizin merak ettiği bir soruyla başlayalım: ATM’lerin içinde ne var?
ATM’lerin çalışma sistemini çok detaylı anlatıp sizi sıkmak istemeyiz. Bu sebeple kısaca bahsetmemiz gerekirse; ATM’lerin içinde yer alan mekanizma, kartınızın ve şifrenizin doğruluğundan paraların vakumla ayrıştırılıp yukarıya gönderilmesine kadar pek çok işlem gerçekleştirir.
Üstelik bu işlemleri yaparken de çekilen ve yatırılan paralar, çekler her zaman ayrı bölmelerde bulunur. Çekmeceye benzeyen bu bölmelere ‘kaset’ adı verilir.
.gif)
ATM’lerin içinde genelikle 4 kaset (çekmece) bulunur ve bu kasetlerin genelde 2’si ATM’den çekilebilecek paralar için ayrılır. Kalan kasetlerden birinde çek gibi nakit karşılığı olan belgeler, son kalan kasette ise ATM’ye yatırılan paralar bulunur.
ATM’nin ödeme yapması için ayarlanan çekmecelerde (yani kasetlerde) paralar, balyalar halinde istiflenmiştir. Böylece siz çekmek istediğiniz para miktarını girdiğinizde ATM, bu balyalar içinden istediğiniz miktarı vakumla ayrıştırarak dönen bantlar ve çarklar yardımıyla para haznesine gönderir.
İşte bu çarkların çıkartmış olduğu sesi, para sayma sesi sanıyoruz.
Paraların istifli durduğu çekmecelerden yukarıya doğru taşınması için ATM’lerin çalışma mekanizması her zaman aynıdır. Bu mekanizmayı oluşturan çarklar, parayı bize ulaştırmak için her zaman aynı hareketi yapar (tüm mekanizma tek bir tur atacak şekilde) çalışır; önce parayı boyutlarına ve adedine göre seçer, sonrasında da bu paraları bize ulaştırır. Kaç para çekersek çekelim aynı sesi duymamızın sebebi ise ATM’lerin her zaman aynı şekilde çalışmasından kaynaklanır.
ATM’lerin bakımını yapan kişiler de duyduğumuz bu sesin kaynağının herhangi bir hoparlör olmadığını açıkça belirtiyor. Zira kendilerinden aldığımız bilgilere göre para sayma sesinin kaynağı ATM’nin içindeki çarklar ve parayı yukarıya taşımak için çalışan bantlar. Yani şakır şukur para sayıyor sandığımız ATM’lerin içinde herhangi bir hoparlör yok; yalnızca içindeki çarkların sesini duyup gelecek olan paramızın hayalini kuruyoruz.
ATM’lerin bakımını gerçekleştiren uzmanımızın bize göndermiş olduğu videoda da duyduğumuz seslerin ne kadar gerçek olduğunu görebilirsiniz:
Eski tip ATM’lerde ise çalışma sistemi biraz daha farklıydı. Ancak yine benzer bir ses çıkıyordu.
