Sherlock Holmes dizisindeki gösterimiyle de bilinen Hafıza Sarayı yani Method of Loci, aslında milattan önce 500 yıllarına kadar dayanan bir ezber yöntemi. Bu yöntemi daha öncesinde Zihin Sarayı, Mekân Metodu gibi isimlerle de duymuş olabilirsiniz.
Öğrenciler arasında yapılan bir araştırmada, bu metot ile ezber yapanların açık uçlu sorularda çok daha iyi bir performans gösterdiği gözlemlendi. Hafıza Sarayı metodunda tanıdık bir rota üzerindeki kanumları ezberlemek ya da hatırlamak istediğiniz herhangi bir terim ve kavram için anımsatıcı nesne olarak kullanıyorsunuz.
Böyle anlatıldığında karmaşık görünmüş olabilir ancak ilginizi çektiyse bahsettiğimiz metodu nasıl yapacağınızı basitleştirilmiş bir şekilde ve sırasıyla anlatacağız.
Öncesinde faydalarına değinelim. Yaşlılarda erken evre alzaymır hastalığına bile iyi geliyor desek inanır mısınız?
Method of Loci (Biz içeriğin devamında Türkçesi için Hafıza Sarayı diyeceğiz), sıralı hafızasını geliştirmek isteyen herkes için faydalı bir yöntem. Ayrıca bilişsel bozukluk yaşayan insanlar için de birebir.
Hong Kong Journal of Occupational Therapy’de 2012 yılında yayımlanan bir araştırmada, hafıza kodlama stratejilerinin hafif bilişsel bozukluk sahibi yaşlı katılımcılar üzerindeki etkisini değerlendirildi. 10 haftalık programın ardından HBB sahibi katılımcılarda hafıza ve diğer bilişsel işlevlerde iyileşme görüldü.
Bu yöntemi etkili yapan neden ise beyninize bilgiyi basit bir şekilde doldurmak yerine bilgiyi hâlihazırda bildiğiniz veya oluşturduğunuz mekânlarla bağdaştırıyor olmanızdan geçiyor. Hazırsanız uygulamaya başlayalım.
1. Mekân belirleyerek başlayalım.
En iyi bildiğiniz mekânı, evinizi baz alalım. Odaların sırasını belirlememiz gerekiyor. Aşağıda verdiğimiz oda sıralamasına benzer bir sıralamayı kendi eviniz için oluşturun.
- Yatak odanız, yatağınızın üstü
- Yatak odanız, kullandığınız dolap
- Banyo
- Koridor
- Oturma odası
- Yemek odası
- Mutfak
Bu yedi oda artık sırasıyla sizin hafıza sarayınızı oluşturacak. Ancak şuna dikkat etmelisiniz, bu odaları her zaman kafanızda belirlediğiniz sıraya göre zihninizde canlandıracak ve ziyaret edeceksiniz.
2. Belirlediğiniz mekânlara, ezberlemek istediğiniz ne varsa yerleştirmeye başlayın.
Biz bu örnekte alışveriş listesi kullanacağız. Siz varsa istediğiniz herhangi bir kavramı, formülü veya nesneyi yerleştirebilirsiniz. Unutmayın, hatırlamak istediğiniz herhangi bir şeyi denemekte özgürsünüz. Diyelim ki aşağıdaki alışveriş listesini ezberlemek istiyoruz;
- Mısır
- Süt
- Şampuan
- Havuç
- Tavuk
- Fasulye
- Bulaşık deterjanı
Bir önceki aşamada evimizdeki odaları mekân olarak seçmiştik. Birinci sırada da yatak odasındaki yatak yer alıyordu. İkinci aşamamızdaki ezberlemek istediğimiz alışveriş listesinin ilk sırasındaki mısır koçanlarını zihninizde yatağınızın üstüne yerleştiriyorsunuz. Hatta yatağınızın üzerinde uyuyan büyük bir mısır koçanı hayal edip abartıya kaçabilirsiniz.
Ardından listedeki sütü yatak odanızdaki dolabın içinde hayal edin. Şampuanı ise duşakabinin rafına koyalım. Belirlediğiniz diğer mekânların hepsine bu şekilde sırasıyla ezberlemek istediklerinizi yerleştirerek devam edin.
3. Hayali mekânınızda gezinin ve yerleştirdiğiniz eşyaları hatırlamaya çalışın.
Artık son aşamadayız. Kafanızda oluşturduğunuz mekândaki yerleri sırasıyla gezmeye ve her bir sırada hangi nesneyi yerleştirdiğinizi hatırlamaya çalışın. Rota, yöntemin etkili olabilmesi için çok önemli.
Eğer ezberlediğiniz bilgileri daha uzun süre aklınızda tutabilmek isterseniz kafanızdaki bu mekânı devamlı gezin. Biz başlangıç için basit örneklerle yedi mekân ve nesne kullandık. Siz bu yöntemde ilerledikçe sayıları yirmiye, otuza, kırka çıkarmaya başlayabilirsiniz. Her konuma iki öge yerleştirmeniz kolaylık sağlayabilir.
Unutmayın, örnek verecek olursak eğer Roma tarihi ile alakalı figürleri ezberlemek istiyorsanız kafanızda tarihî bir mekân oluşturup oraya insan figürlerini bile yerleştirebilirsiniz. Biz sadece evin içindeki odalar ve alışveriş listesi ile örnek verdik ancak elinizde bolca seçenek var.
