Türkiye’nin 20 bin kişilik yer altı şehri
  1. Anasayfa
  2. Gizemli konular

Türkiye’nin 20 bin kişilik yer altı şehri

0

Türkiye’nin 20 bin kişilik yer altı şehri… Saklı mucize nasıl yapıldı?

BBC Travel’da “20 bin kişilik bir yeraltı şehri: 1960’lara kadar yabancılar için bir sır olarak kaldı…” tanıtımıyla Kapadokya’daki muhteşem yer altı şehri Derinkuyu anlatıldı. Haberde “Dünyanın en büyük yeraltı şehri Derinkuyu, nasıl dahiyane bir şekilde inşa edildi? sorusuna da yanıt aranıyor.

 

BBC’nin makalesinde “Kapadokya’nın ünlü peribacalarının 85 metre altında, binlerce yıldır neredeyse sürekli kullanılan devasa bir yeraltı şehri yatıyor.

 
Kapadokya’nın yüzeyinin altında, yüzyıllardır bir mucize saklıydı; 20.000 kadar insanın nerede olduğunu aylarca gizleyebilen bir yeraltı şehri. Dünyanın kazılan en büyük yeraltı şehri, Friglerden Perslere, Bizans Dönemi Hıristiyanlarına el değiştirerek binlerce yıldır neredeyse sürekli kullanımdaydı” deniliyor.

BBC’nin haberinde “1920’lerde, Kapadokya’daki Rumların mübadelesi sonrası yer altı şehrinin tamamen unutulduğu, 1963’te yeniden tesadüfen bulunduğu” yorumu yapılıyor ve şöyle devam ediliyor:

“Mağara benzeri odaları yüzlerce mil boyunca uzanmakla kalmıyor, aynı zamanda bölgede keşfedilen 200’den fazla küçük, ayrı yeraltı şehrinin bu tünellere bağlanarak devasa bir yeraltı ağı oluşturabileceği düşünülüyor” deniliyor.

TESADÜFEN BULUNDU


Makale yazarı, “Rehberime göre Derinkuyu ancak 1963’te tavuklarını kaybetmeye devam eden kimliği belirsiz bir kişi tarafından “yeniden keşfedildi”. Söz konusu işi evini yenilerken, kümes hayvanları, tadilat sırasında küçük bir yarıktan kaybolacaktı. Araştırması, karanlık bir geçidi ortaya çıkardı. Yeraltı şehri Derinkuyu’ya giden özel evlerde bulunan 600’den fazla girişten ilkiydi” diyor.


Makalede özetle şu ifadeler paylaşılmış:


-Florida Eyalet Üniversitesi’nde klasik çalışmalar alanında uzman Andrea DeGiorgi’ye göre Kapadokya, toprakta su bulunmaması ve kolayca şekillendirilebilen kayaları nedeniyle bu tür yeraltı yapıları için çok uygundu. Bölgeye damga vuran ve tüf olarak da bilinen süngertaşı, kazma ve kürek gibi basit aletlerle rahatça oyulabiliyordu. Masalsı peribacaları da bu jeolojik yapı sayesinde mevcut şekillerini almıştı.

-Şehrin kesin yapım tarihi tartışmalıdır, ancak Atinalı Ksenophon tarafından MÖ 370 dolaylarında yazılan Anabasis, Derinkuyu’ya atıfta bulunan en eski yazılı eserdir. Kitapta, Kapadokya bölgesinde veya yakınında, bölgede iyi bilinen daha popüler kayalık mağara evlerinden ziyade, yeraltında kazılmış evlerde yaşayan Anadolu halkından bahseder.

 

İLK KİMİN İNŞA ETTİĞİ BİR SIR..


-Derinkuyu yeraltı şehrini ilk olarak kimlerin inşa ettiği konusu gizemini korumaya devam ediyor. Akdeniz mağaraları uzmanı A. Bucci’nin bir makalesine göre, geniş yeraltı mağaraları ağının temeli genellikle “M.Ö. 1200 civarında Frigyalıların saldırısına uğradıklarında kayadaki ilk birkaç katı kazmış olabilecek” Hititlere atfedilmektedir. Derinkuyu’da Hitit eserlerinin bulunması bu hipotezi güçlendiriyor.

-Bununla birlikte, şehrin büyük bir kısmı büyük olasılıkla, ayrıntılı yeraltı tesisleri inşa etme araçlarına sahip olan son derece yetenekli Demir Çağı mimarları olan Frigler tarafından inşa edilmiştir.

DeGiorgi, “Frigler, Anadolu’nun en önde gelen erken imparatorluklarından biriydi. MÖ 1. binyılın sonlarında Batı Anadolu’da geliştiler ve kaya oluşumlarını anıtlaştırmak ve kayaya oyulmuş çarpıcı cepheler yaratma eğilimindeydiler. Krallıkları Derinkuyu bölgesi de dahil olmak üzere Batı ve Orta Anadolu’nun çoğunu kapsayacak şekilde yayıldı” diyor.

-Başlangıçta, Derinkuyu muhtemelen malların depolanması için kullanılıyordu, ancak asıl amacı yüzyıllar boyunca işgalcilere karşı geçici bir sığınaktı.

-Başkalarının yanı sıra Frigler, Persler ve Selçuklular bölgede yaşamış ve sonraki yüzyıllarda yeraltı şehrini genişletmiş olsa da, Derinkuyu’nun nüfusu Bizans döneminde zirveye ulaşmış ve yaklaşık 20.000 kişi yeraltında yaşamıştı.

-Derinkuyu’ya yayılan çeşitli imparatorlukların ustalığı kısa sürede ortaya çıktı. Kasıtlı olarak dar, kısa tutulan koridorlar, ziyaretçileri, koridor ve konutlardan oluşan labirentte tek sıra halde ve eğilerek gezinmeye zorladı. Bu davetsiz misafirler için uygun olmayan bir konum. Lamba ışığıyla loş bir şekilde aydınlatılan yarım tonluk dairesel kayalar, 18 katın her biri arasındaki kapıları kapattı ve yalnızca içeriden hareket ettirilebildi. Bu ağır kapıların ortasındaki küçük, mükemmel yuvarlak delikler, buranın sakinlerinin işgalcilere mızrak atmalarına izin veriyordu.

-Şehrin her katı, belirli kullanımlar için özenle tasarlandı. Sığırların ürettiği kokuyu ve zehirli gazları azaltmak; soğuk aylar için sıcak bir canlı yalıtım tabakası sağlamak için hayvanlar yüzeye en yakın ahırlarda tutuldu.

-Kentin iç katmanları konutlar, mahzenler, okullar ve toplantı mekanlarını içeriyordu. Geleneksel bir Bizans misyoner okulu ikinci katta yer almaktadır. DeGiorgi’ye göre, “şarap yapımına ilişkin kanıtlar, mahzenlerin, presleme fıçılarının ve amforaların varlığına dayanmaktadır.” Bu özel odalar, Derinkuyu sakinlerinin yüzeyin altında aylarca geçirmeye hazır olduklarını gösteriyor.

EN ETKİLEYİCİ OLANI…


-Ancak en etkileyici olanı, tüm şehre temiz hava ve temiz su sağlayacak olan karmaşık bir havalandırma sistemi ve kuyunun oldukça iyi korunmuş olmasıdır. Aslında, Derinkuyu’nun erken dönem inşaatının bu iki temel unsura odaklandığı düşünülüyor.

Kentin çok sayıdaki oda ve koridorları arasında doğal hava akışı sağlayan 50’den fazla havalandırma bacası bulunuyor. 55 metreden derin kazılmış kuyu ise şehir sakinleri tarafından aşağıdan kolayca kesilebilirdi.

(Not: Bakanlığın sitesinde bu konuda şu bilgi verilir: Yeryüzü ile bağlantısı bulunan 55 m. derinliğindeki havalandırma bacası, aynı zamanda su kuyusu olarak da kullanılmaktadır. Alt kata kadar uzanan kuyulardan her katın yararlanamadığı şehirde, ayrıca istila anında zehirlenmeyi önlemek için bazı kuyuların ağzı yeryüzü ile bağlantısız haldedir. 1965 yılında açılan Derinkuyu yeraltı şehrinin halen yüzde onu gezilebilmektedir)

-Derinkuyu’nun inşaatı gerçekten dahice olsa da Kapadokya’daki tek yeraltı şehri değil. 445 km²’lik alanıyla Anadolu Ovaları’nın altındaki 200 yeraltı şehrinin yalnızca en büyüğüdür. Bu küçük şehirlerin 40’tan fazlası, yüzeyin altında üç veya daha fazla seviyedir.

Birçoğu Derinkuyu’ya dikkatlice kazılmış tünellerle bağlanır, bazıları 9 km’ye kadar uzanır. Hemen yüzeye geri dönmenin gerekli olması durumunda hepsi acil kaçış yolları ile donatılmıştır. Ancak Kapadokya’nın yer altı sırlarının tamamı henüz kazılmış değil. 2014 yılında Nevşehir bölgesinin altında yeni ve potansiyel olarak daha büyük bir yeraltı şehri ortaya çıkarıldı .

-Haber şu yorumla bitiyor: “Derinkuyu’nun yaşayan hikayesi, 1923’te Kapadokya Rumlarının tahliyesiyle sona erdi. Şehrin muhtemel oluşumundan 2000 yıldan fazla bir süre sonra, Derinkuyu son kez terk edildi. Bazı hatalı tavuklar yeraltı şehrini tekrar gün ışığına çıkarana kadar, modern dünya onun varlığını neredeyse unutmuştu”

 

 

Müze.gov.tr’de ise Derinkuyu ile ilgili şu bilgiler paylaşılıyor:


Nevşehir- Niğde karayolu üzerinde ve Nevşehir’e 30 kilometre uzaklıkta bulunan Derinkuyu ilçesindedir. Kapadokya bölgesinin jeolojik oluşumu sayesinde inşa edilmiş sekiz katlı Derinkuyu Yeraltı Şehri, büyük bir topluluğu içinde barındıracak ve ihtiyaçlarını karşılayacak mekânlardan oluşmaktadır. Bölgede bulunan bir diğer örnek olan Kaymaklı Yeraltı Şehri’nden farklı olarak Derinkuyu’da bir misyonerler okulu, günah çıkartma yeri, vaftiz havuzu ve ilgi çekici bir kuyu da bulunmaktadır.

Derinkuyu’nun ilk yerlileri Asur kolonilerine kadar uzanır. II. yüzyılda Roma İmparatorluğu’nun zulmünden kaçan ilk Hıristiyanlar Antakya ve Kayseri üzerinden Kapadokya’ya gelerek buraya yerleşmişlerdir. Bölgedeki yeraltı şehirlerini kuran ilk Hıristiyanlar, girişleri kolayca fark edilemeyecek şekilde yapılmış bu şehirlerde saklanarak Romalı askerlerin zulmünden kurtulabilmişlerdir. Yeraltı şehirlerinde uzun süre dışarı çıkmadan yaşamak zorunda kalabilecekleri için erzak depoları, havalandırma bacaları, şarap imalathaneleri, kiliseler, manastırlar, su kuyuları, tuvaletler ve toplantı odaları yaparak yaşam alanlarını genişletmişlerdir. Birbirine bağlı odalardan oluşan bu şehirlerde bazı odalar ancak bir insanın geçebileceği kadar dar tünellerle birbirine bağlanmaktadır. Tünellerin giriş çıkışlarında güvenlik nedeniyle tüneli kapatmak için kullanılan büyük taş silindirler vardır.

 

 

  • 0
    be_endim
    Beğendim
  • 0
    alk_l_yorum
    Alkışlıyorum
  • 0
    _a_k_n
    Şaşkın
  • 0
    sinirli
    Sinirli
  • 0
    berbat
    Berbat

Web site yazılım tasarım uygulama eklenti ve yenilikler hakkında güncel bilgi ve haber platformu. Samsun-Turkey - 1989-2005 Temsa Mitsubishi Sabancı Otomotiv grubunda çalıştı. Araştırma, Geliştirme, Web siteleri ile uğraşma ve Paylaşımı seven biriyim.

Yazarın Profili

Bültenimize Katılın

Hemen ücretsiz üye olun ve yeni güncellemelerden haberdar olan ilk kişi olun.

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir