Bilim insanları, ette, balıkta, tavuk, hindi ve yumurta gibi gıdalarda bulunan bir amino asit olan taurinin, çeşitli hayvan türlerinde ömrü uzattığını ve sağlığı artırdığını ortaya çıkarttı. Ama bu araştırmayla ilgili çok önemli uyarılar ve halen cevap bekleyen önemli sorular da var.
Hayvan modellerinde elde edilen yeni sonuçlara göre, taurin yaşam süresini yüzde 10’a kadar artırarak ucuz bir “yaşam iksiri” olabilir. Bu amino asit tipik olarak et ve balıkta bulunuyor ve yaşla birlikte azalıyor. Ancak onu vücudumuzda depolanmış bir şekilde tutmak, ömrü uzatan bir etkiye sahip olabilir.
Araştırmacılar taurinin bir “yaşam iksiri” olabileceğini söylüyorlar. İlk deneyler, yaşlanan hayvan modellerinin ömrünü uzatmada farklı seviyelerde başarı gördü, ancak insanlarda gerçekten işe yarayıp yaramayacağı henüz bilinmiyor. Bu nedenle BBC’nin aktardığına göre New York’taki Columbia Üniversitesi ekibi, insanların daha uzun yaşamak için bu içeriğin bulunduğu takviyeleri ‘almamalarını’ tavsiye ediyor.
BBC bununla beraber “Ancak hayvanlar üzerinde yapılan araştırma, yaşlanmayı yavaşlatmanın yollarını bulma arayışındaki en son gelişmedir” diyor.
Bilim insanları, daha uzun bir yaşam arayışında yarı temel besin maddesi olan taurini incelediler. Taurin, insan vücudunda doğal olarak sentezlenen bir amino asittir (proteinlerin yapı taşı), ancak genellikle, özellikle çok genç veya çok daha yaşlıyken, yiyeceklerimizden de alınması gerekir. Bilim insanları bu maddenin tam olarak ne işe yaradığından emin olmasalar da, oldukça önemli olduğunu biliyorlar.
ÇALIŞMA NASIL BAŞLADI?
Yeni çalışma, genç ve yaşlılar arasındaki farkları keşfetmek için farklı türlerin kanındaki molekülleri analiz ederek başlamış. Araştırmacı Dr. Vijay Yadav, “En dramatik şekilde düşüş gösteren moleküllerden biri taurindi” dedi. Yaşlılarda taurin seviyesi gençlere kıyasla %80 daha düşüktü.
Önceki araştırmalar, taurin eksikliğinin yaşlanmayı tetiklediğini ve doğal olarak çok az taurin üreten hayvanlarda taurin eksikliğinin bir dizi sağlık kusurunu desteklediğini öne sürüyor. İnsanlara küçük denemelerde taurin takviyeleri verildiğinde, bunun metabolik ve inflamatuar hastalıklara yardımcı olduğu görüldü, bu da sağlık yararları olabileceğini düşündürüyor.
11 YILDIR ÇALIŞIYORLAR
Taurin bitkilerde neredeyse hiç bulunmaz. Bu yüzden besin ya diyetteki hayvansal proteinden gelir ya da vücut tarafından üretilir. Ve araştırma ekibi son 11 yıldır bu besinin yaşlanmadaki rolünü ortaya çıkarmaya çalışıyor.
SONUÇLAR NELER SÖYLÜYOR?
Çalışmada insanlar için yaklaşık 45 yaşına denk gelen 14 aylık farelere günlük bir doz verildi. Science dergisinde yayınlanan sonuçlar, erkek farelerin %10, dişilerin ise %12 daha uzun yaşadığını ve her ikisinin de daha sağlıklı olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, bunun fareler için yaklaşık yedi veya sekiz insan yılına eşdeğer üç ila dört ekstra ay anlamına geldiğini söyledi.
Dr. Yadav, “Neyi kontrol edersek edelim, taurin takviyeli fareler daha sağlıklıydı ve daha genç görünüyorlardı. Daha zayıftılar, enerji harcamaları artmıştı, kemik yoğunlukları artmıştı, hafızaları gelişmişti ve bağışıklık sistemleri daha genç görünüyordu” diyor. Solucanlarda da yaşam süresinde %10-23’lük artışlar kaydedildi.
Daha sonra, 15 yaşındaki rhesus maymunlarına altı aylık bir taurin kürü verildi. Bu süre yaşam beklentisinde farkı görmek için çok kısa, ancak araştırmacılar yine vücut ağırlığı, kemik, kan şekeri seviyeleri ve bağışıklık sisteminde iyileşmeler buldular.
Münih Teknik Üniversitesi’nde araştırmaya katılan Prof Henning Wackerhage, “Bunun gerçek olamayacak kadar iyi olduğunu düşündüm” dedi.
CEVAP BEKLEYEN SORULAR
Ancak birçok büyük soru hâlâ cevapsız:Aynı sonuçlar insanlarda da mümkün olabilir miydi?
Sağlık için bu kadar iyiyse, taurin seviyeleri neden düşüyor?
Yaşlanmayı nasıl yavaşlatıyor?
Taurin almanın herhangi bir tehlikesi var mı?
Araştırmacılar daha sonra 60 yaş ve üstü 12.000 Avrupalı yetişkin içeren bir çalışmanın verilerini incelediler. Kanlarında daha fazla taurin bulunanların genel olarak daha sağlıklı olduklarını gösterdiler.
KLİNİK ÇALIŞMALAR BEKLENMELİ
Ekip 12.000 insanı incelediklerinde, daha fazla taurine sahip insanların genel olarak daha iyi sağlık durumlarına sahip olduklarını buldular, ancak bu bulgular şimdilik yalnızca gözlemsel ve henüz bir nedensellik bulunamadı.
Taurin’in insanlar üzerindeki etkisini görmek için uygun klinik deneyler yapılması gerekecek. İnsan biyolojisindeki farklılıklar taurinin işe yaramasını engelleyebilir. Ya da belki de yaşla birlikte düşmesinin başka bir nedeni olabilir. Dr. Yadav bu nedenle klinik çalışmaların beklenmesi gerektiğini söylüyor. Prof. Wackerhage, “Hayvan deneylerinden elde edilen sonuçlar etkileyici. Fakat insanlarda yaşlanma ve sağlık süresi üzerinde olumlu bir etkisinin olup olmadığını ve henüz fark edilmemiş herhangi bir yan etki, etkileşim veya benzeri olup olmadığını öğrenmek için klinik araştırmalara ihtiyacımız var.” diyor.
Vejetaryenler ve veganlar için, ne yazık ki bu, temel olarak yalnızca etten gelen bir amino asittir. Ancak gıda takviyesi olarak alınabiliyor ama şimdilik hızla takviye taurin satın almak için yeterli veri bulunmuyor. Klinik deneylerin yürütülmesi gerekiyor ve ideal olarak bilim insanlarının taurinin nasıl yardımcı olduğunu gerçekten anlamaları gerekiyor.
UZUN YAŞAMIN KANITLANMIŞ YOLLARI VAR
Prof Wackerhage ise acele etmek yerine, daha uzun yaşamanın zaten kanıtlanmış yolları olduğunu söylüyor: “Uzun, sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürmek istiyorsanız, sağlıklı bir diyete ihtiyacınız var. Bu en önemli şeylerden biri. Ve tabii ki egzersiz yapmalısınız” dedi.
TAURİNİ ARTIRMAYA ODAKLANMAK ZARARLI OLABİLİR ÇÜNKÜ…
Pennsylvania Üniversitesi’nden Joseph McGaunn ve Joseph Baur bulgularla ilgili olarak şunları söyledi: “Diyetle alınan taurini arttırmaya odaklanmak, kötü beslenme tercihlerine yol açma riski taşıyor. Çünkü bitki açısından zengin diyetler insan sağlığı ve uzun ömürlülükle ilişkilendiriliyor. Bu nedenle, her müdahalede olduğu gibi, insan sağlığını ve uzun ömürlülüğü iyileştirmek amacıyla taurin takviyesine de dikkatle yaklaşılmalıdır.”
