Yakınlarda açık bir pencere olmasına rağmen sineklerin neden bir odadan çıkmakta
zorlandıklarını hiç merak ettiniz mi? Görme yetilerinin zayıf olduğunu
veya aptal olduklarını düşünebilirsiniz ancak bu tamamen doğru değil.
Sinekler, evlerimizi istila edebilen en yaygın ve can sıkıcı
haşerelerden biridir. Yiyeceklere, çöplere ve diğer organik maddeler bu
yaratıkları çekebilir, hastalık taşıyabilir ve yüzeylerimizi
kirletebilirler. Ayrıca çok hızlı reaksiyon sürelerine ve iyi bir hareket hissine sahip oldukları için yakalanmaları da çok zor canlılardır.
Ancak çevikliklerine ve hızlarına rağmen, sinekler genellikle
kapalı bir alandan çıkış yolunu bulmakta zorlanırlar. Sineklerin, hemen
yanında açık bir pencere olsa bile kapalı bir pencerenin etrafında vızıldadığını ve cama kafa atıp durduklarını fark etmişsinizdir. Bunu neden yapıyorlar? Aptallar mı, körler mi, yoksa sadece inatçılar mı?
Önce şunu kavramamız lazım: Karasinekler, renkleri ve kutuplaşmayı nasıl görür?
Gözlerinde üç tür renk alıcısı (kırmızı, yeşil ve mavi) bulunan insanların aksine, sineklerin gözlerinde yalnızca iki renk alıcısı (mavi ve yeşil)
vardır. Bu, sarı ve beyaz gibi bazı renkleri ayırt edemedikleri
anlamına gelir. Ancak insanların göremediği ultraviyole ışığı
görebilirler.
Ultraviyole
ışık genellikle çiçekler tarafından polenleri çekmek için ve diğer
böcekler tarafından birbirleriyle iletişim kurmak için kullanılır.
Sinekler, yiyecek kaynaklarını bulmak ve kendilerini görünür ışıkta
kamufle edebilecek avcılardan kaçınmak için ultraviyole görüşü kullanır.
Sinek görüşünün insanlardan eksik olan bir başka özelliği de polarize ışığı algılama yeteneğidir. Polarize ışık, sudan veya camdan yansıyan Güneş ışığı gibi belirli bir yönde titreşen ışıktır.
Sinekler, kutuplaşma açısını hissedebilir ve bunu
yön bulmak ve kendilerini yönlendirmek için kullanabilir. Örneğin, su
kaynaklarını bulmak veya örümcek ağlarına uçmaktan kaçınmak için
polarize ışığı kullanabilirler.
Gelelim sorumuza, sinekler neden cama kafa atıp durur?
Gelişmiş görüş sistemlerine rağmen, sineklerin bazı sınırlamaları
vardır ve bu da onları pencerelere karşı savunmasız hale getirir. Bu
sınırlardan biri de derinlik algısının olmamasıdır. Gözleri, başlarına sabitlendiği ve bağımsız hareket edemedikleri için, mesafeleri çok iyi değerlendiremezler.
Bir şeyin ne kadar uzakta olduğunu tahmin etmek için, bir nesnenin yanından geçerken pozisyonundaki belirgin değişiklik olan hareket paralaksına güvenirler. Ancak bu yöntem, nesne yakın veya durağan olduğunda çok doğru değildir.
Diğer bir sınırlama, odaklama veya gözbebeği boyutunu ayarlayamamalarıdır.
Şekil değiştirebilen tek bir merceğe ve göze giren ışık miktarını
kontrol etmek için genişleyebilen veya daraltabilen bir gözbebeğine
sahip olan insan gözlerinin aksine, sinek gözlerinde sabit lensler
vardır ve göz bebekleri yoktur.
Bu, farklı aydınlatma koşullarına uyum sağlayamayacakları veya farklı nesnelere odaklanamayacakları anlamına geliyor. Sadece belirli bir mesafe ve parlaklık seviyesinde net görebilirler.
Bu sınırlamalar; karasineklerin, pencereleri katı bariyerler olarak algılamasını zorlaştırır. Işığın yansıması ve polarizasyonu nedeniyle onları açık alanlar veya su kaynakları ile karıştırabilirler.
Derinlik algıları ve odaklanmaları zayıf olduğu için pencere
çerçevesini veya yanındaki açık pencereyi de fark etmeyebilirler. Sonuç
olarak, kendilerini tüketene veya başka bir çıkış yolu bulana kadar cama çarpmaya veya pencerenin kenarı boyunca uçmaya devam edebilirler.
Sineklere veya kendinize zarar vermeden evinizden çıkmalarına yardımcı olmak istiyorsanız yapabileceğiniz bazı basit şeyler var.
İlk seçenek, pencereyi koyu renkli bir bez veya kağıtla örtmektir, bu da ışığı engelleyecek ve sineklerin ilgisini azaltacaktır.
Diğer bir seçenek de odanın karşı tarafında başka bir pencere veya kapı açarak sinekleri çıkışa doğru yönlendirecek çapraz bir esinti
yaratacaktır. Ayrıca dışarıdaki sinekleri nazikçe yakalayıp serbest
bırakmak için yumuşak bir elektrik süpürgesi veya yumuşak bir fırça
kullanmayı da deneyebilirsiniz.
Sinekler aslında göründükleri kadar aptal değiller. Karmaşık
ve dinamik bir ortamda hayatta kalmalarını sağlayan olağanüstü bir
görüş sistemine sahiptirler. Bununla birlikte, vizyonlarının, onları
pencerelere takılmaya karşı duyarlı hale getiren bazı dezavantajları da
vardır.
Karasineklerin, dünyayı nasıl gördüklerini ve neden öyle davrandıklarını anlayarak, büyüleyici biyolojilerini takdir edebilir ve onlarla daha barış içinde bir arada yaşayabiliriz.
