Türkiye, uzun zamandır peşinde olduğu Eurofighter Typhoon savaş uçaklarını satın almak için anlaşmaya vardı. Peki bu uçak neler sunuyor? Eurofighter Typhoon’un F-16’lardan ne farkı var?
Türkiye’nin savunma sanayi sektöründeki gücünü biraz daha sağlamlaştıracak bir gelişme yaşandı. Hükûmet, bir süredir peşinde olduğu Eurofighter Typhoon savaş uçaklarıyla ilgili anlaşmaya resmen vardı. Oldukça gelişmiş özelliklerle donatılan ve yapılan anlaşma ile Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine eklenecek savaş uçakları, düşmana korku veren türden.
Peki Eurofighter Typhoon uçağı neler sunuyor? Bu savaş uçağının F-16’dan ne farkı var? Bu içeriğimizde Türkiye’nin satın alım için anlaşmaya vardığı Eurofighter Typhoon uçağının teknik özelliklerine yakından bakacağız. Dilerseniz lafı daha uzatmadan detaylara geçelim.
Eurofighter Typhoon nedir? Bu uçak nasıl doğdu?
Eurofighter Typhoon, Avrupa’da geliştirilen, çift motorlu, süpersonik, kanart-delta kanatlı, çok görevli bir savaş uçağıdır. Üretimi, havacılık devleri Airbus, BAE Systems ve Leonardo’dan oluşan bir konsorsiyum tarafından yürütülmektedir. Projenin genel yönetimi ve müşteri temsili, Birleşik Krallık, Almanya, İtalya ve İspanya’yı temsil eden NATO Eurofighter ve Tornado Yönetim Ajansı (NETMA) tarafından sağlanmaktadır.
Bu çok uluslu geliştirme modeli, maliyet paylaşımı ve çeşitlendirilmiş endüstriyel uzmanlık gibi önemli avantajlar sunmuştur. Eurofighter Typhoon’un temeli, 1983 yılında Birleşik Krallık, Almanya, Fransa, İtalya ve İspanya’yı içeren FEFA programında atılmış, ilk prototip uçuş ise 27 Mart 1994’te gerçekleştirmiştir. Türkiye’nin imza attığı savaş uçağı, 2003 yılında resmî olarak görev yapmaya başladı.
Eurofighter Typhoon nasıl bir uçak? Hangi özelliklere sahip?
Eurofighter Typhoon’un kanat yapısı, özellikle yakın hava muharebesinde olağanüstü manevra kabiliyeti ve çeviklik sağlamak üzere tasarlanmıştır. Gövdesi, yaklaşık yüzde 82’si kompozit malzemelerden oluşan gelişmiş hafif bir yapıya sahiptir. Bu malzeme seçimi, ağırlığı azaltarak performansı artırmakta ve radar izini azaltmaktadır.
Uçak, iki adet yüksek performanslı Eurojet EJ200 isimli turbofan motorundan güç almaktadır. Her bir motor, artyakıcı devreye girdiğinde 20.250 lbf itiş gücü sağlamaktadır. Bu çift motorlu konfigürasyon ve nispeten düşük brüt ağırlık, 1.15 gibi olağanüstü bir itme-ağırlık oranı ortaya çıkarmaktadır. Bu oran, hızlı ivmelenme, yüksek tırmanma oranları ve genel üstün manevra kabiliyeti açısından kritik öneme sahiptir. Ayrıca, artyakıcıların sürekli kullanımı olmadan süpersonik hızları sürdürmesine olanak tanıyan süperseyir yeteneğine sahiptir.
Eurofighter Typhoon teknik özellikleri:
| Mürettebat | 1 (tek koltuklu) veya 2 (çift koltuklu) |
| Uzunluk | 15.96 metre |
| Kanat açıklığı | 10.95 metre |
| Yükseklik | 5.28 metre |
| Maksimum hız (irtifada) | 2.35 Mach (2.495 km/s) |
| Maksimum hız (deniz seviyesinde) | 1.25 Mach (1.530 km/s) |
| Menzil (harici yakıt tanklarıyla) | 2.900 kilometre |
| Maksimum kalkış ağırlığı | 23.500 kilogram |
| Motorlar | 2 x Eurojet EJ200 |
| Maksimum itiş gücü (her motor) | 20.250 lbf |
| İtme-ağırlık oranı | 1.15 |
| Kalkış mesafesi | 91 metre |
| İniş mesafesi | 213 metre |
Gelelim kokpite
Typhoon’un kokpiti, gelişmiş modüler aviyonikler, dijital fly-by-wire kontrol sistemi ve çoklu çok fonksiyonlu ekranlar (MFD’ler) içeren son teknoloji bir “cam kokpittir”. Sesle etkinleştirilen bir komut sistemi ve Kask Monteli Semboloji Sistemi (HMSS) içermektedir. HMSS, pilotların hedef takibi yapmasına ve silahları baş hareketleriyle yönetmesine olanak tanıyarak, durumsal farkındalığı ve tepki sürelerini önemli ölçüde artırmaktadır.
Uçağın birincil sensörü, uzun menzilli tespit, çoklu hedef takibi ve geliştirilmiş karıştırma direncini sağlayan CAPTOR-E Aktif Elektronik Taramalı Dizi (AESA) radarıdır. Radarı tamamlayan, bir kızılötesi arama ve takip (IRST) sistemi olan PIRATE (Pasif Kızılötesi Havadan Takip Ekipmanı) FLIR sensörüdür.
Praetorian adlı son derece sofistike ve entegre bir Savunma Yardımcı Alt Sistemi (DASS), hava ve yüzey tehditlerini izlemekte ve otomatik olarak yanıt vermektedir. Typhoon’un operasyonel etkinliğinin merkezinde gelişmiş sensör füzyon teknikleri yer almaktadır; ana dahili sensörlerden ve harici platformlardan gelen veriler, Tek Birleşik Taktik Resim oluşturmak için birleştirilmektedir.
Eurofighter Typhoon’da kullanılan silahlar ve bu uçağın operasyonel yetenekleri
Eurofighter Typhoon, geniş bir yelpazede silah taşıma kapasitesine sahiptir ve bu da onu çeşitli görev profillerine son derece uyumlu hâle getirmektedir. Uçak, 13 adet harici silah istasyonuna sahiptir ve bu istasyonlar, hem hava-hava hem de hava-yer mühimmatlarının geniş bir kombinasyonunu barındırabilir. Hava-hava görevleri için gelişmiş füzelerle donatılan uçağın yakın hava muharebesi ve yer hedefleri için de top bölümü bulunmaktadır.
Hava-yer görevlerinde lazer güdümlü bombalar, seyir füzeleri, tanksavar füzeleri ve gemisavar füzeleri gibi güçlü mühimmatları taşıyabilmektedir. Uçağın “swing-role” yeteneği, aynı görev içinde hava-havadan hava-yere ve tekrar geri dönme esnekliği sunarak, operasyonel çevikliğini artırmaktadır. Typhoon, 2011 Libya askeri müdahalesi sırasında Birleşik Krallık ve İtalya’nın kullanımıyla ilk muharebe deneyimini yaşamış, hava keşif ve yer saldırı görevlerini icra etmiştir. Ayrıca, Irak ve Suriye’deki operasyonlarda da kullanılmıştır.
Eurofighter Typhoon kaçıncı nesil savaş uçağı?
Eurofighter Typhoon, 4.5 nesil jet savaşçısı olarak kategorize edilmekte ve aynı zamanda daha geniş bir kategori olan dördüncü nesil jet savaşçıları arasına da girmektedir. Bu sınıflandırma, uçağın gelişmiş kokpiti, radar ve sensör füzyon yetenekleri, süperseyir kabiliyeti ve radar izini azaltmaya yönelik yapısal özellikler içermesinden kaynaklanmaktadır.
Eurofighter Typhoon ve F-16 Fighting Falcon karşılaştırması:
| Özellik | Eurofighter Typhoon | F-16 Fighting Falcon |
|---|---|---|
| Motor konfigürasyonu | Çift motorlu | Tek motorlu |
| Maksimum hız (irtifada) | 2.35 Mach (2.495 km/s) | 2.0 Mach (2.124 km/s) |
| Tırmanma oranı | 62.600 feet/dakika | 50.000 feet/dakika |
| Kalkış mesafesi | 91 metre | 345 metre |
| İniş mesafesi | 213 metre | 457 metre |
| Üretim maliyeti | 90 milyon dolar | 18 milyon dolar |
| Saat başı uçuş maliyeti | 30.000 dolar | 12.000 dolar |
| Silah sayısı | 13 | 9 |
Eurofighter Typhoon ve Türkiye’de yıllardır alışık olduğumuz F-16 Fighting Falcon, her ikisi de çok görevli savaş uçağı olarak bilinse de teknik özellikleri ve tasarım yetenekleri açısından önemli farklılıklar göstermektedir. F-16’lar sürekli olarak modernize edilirken, Eurofighter Konsorsiyumu da Typhoon’u en az 2040’a kadar kullanılabilir kalmasını sağlamak için yükseltmeye devam etmektedir.
Eurofighter Typhoon ve F-16 Fighting Falcon, modern hava muharebesinin farklı felsefelerini ve geliştirme yaklaşımlarını temsil eden iki üstün çok görevli savaş uçağıdır. Eurofighter Typhoon, çok uluslu bir iş birliğinin ürünü olarak, çift motorlu güçlü yapısıyla, yüksek hız, üstün tırmanma oranı ve enerji savaşına odaklanmış aerodinamik özellikleriyle öne çıkmaktadır. Özellikle süperseyir yeteneği ve gelişmiş sensör füzyonu, onu 4.5 nesil savaş uçakları arasında yüksek performanslı bir platform olarak konumlandırmaktadır.
Diğer yandan, F-16 Fighting Falcon, tek motorlu, daha hafif ve daha düşük maliyetli bir alternatif olarak kendini kanıtlamıştır. Düşük satın alma ve işletme maliyetleri, özellikle daha kısıtlı savunma bütçelerine sahip ülkeler için cazip bir seçenek sunmaktadır. F-16’nın aviyonik sistemleri ve otomatik çarpışma önleme sistemleri gibi özellikleriyle pilot için mükemmel bir görüş ve gelişmiş güvenlik sağlamaktadır.
Sizce Eurofighter Typhoon mu, yoksa F-16 mı daha etkili bir savaş uçağı? Yorumlarda
