Türkiye genelinde akıllı sayaç dönemine geçiş için tarih verildi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), Millî Akıllı Sayaç Sistemi (MASS) ile elektrik dağıtımında verimliliği artırmayı hedefliyor. Peki, EKO ve PRO sayaçlar arasındaki fark ne? İşte detaylar.
Elektrik faturaları tarihe karışmasa da okuma yöntemleri kökten değişiyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), elektrik dağıtım sisteminde dijitalleşmeyi hızlandıracak Millî Akıllı Sayaç Sistemi (MASS) yönetmeliğini hazırladı. Bu sistem, sadece fatura okumayı değil, kaçak kullanım tespitinden enerji tasarrufuna kadar pek çok şeyi değiştirecek.
Mevcut mekanik veya basit elektronik sayaçların yerini alacak olan bu yeni nesil cihazlar, uzaktan okunabilir yapılarıyla dikkat çekiyor. Peki milyonlarca aboneyi ilgilendiren bu akıllı sayaç dönüşümü ne zaman başlayacak, cebimizden para çıkacak mı ve duyduğumuz “EKO – PRO” sayaç modelleri ne anlama geliyor? Gelin bu meseleyi detaylıca inceleyelim.
Millî Akıllı Sayaç Sistemi (MASS) nedir ve neden geçiyoruz?
Devletin ve enerji dağıtım şirketlerinin bu devasa dönüşümü istemesinin arkasında aslında tek bir kelime yatıyor: Verimlilik. Mevcut sistemde sayaçların tek tek personel tarafından okunması hem zaman kaybı hem de maliyet oluşturuyor. MASS devreye girdiğinde, elektrik sayaçları merkeze anlık veri gönderebilecek. Bu sayede faturanızı öğrenmek için ay sonunu beklemenize veya kapıya birinin gelmesine gerek kalmayacak.
Sistemin en büyük artısı ise kaçak elektrik kullanımı ve arıza tespiti konusunda olacak. Akıllı sayaçlar, şebekedeki en ufak bir dengesizliği veya hattaki kaçak girişimini anında merkeze bildirecek. Yani “Benim faturam neden yüksek geldi?” sorularının cevabı, daha şeffaf bir veri akışıyla sunulacak. Ayrıca elektrik kesintilerine müdahale süresi de bu anlık bildirimler sayesinde kısalacak.
Elektrik sayaçları ne zaman değişecek?
Bu dönüşüm bugünden yarına hemen gerçekleşmeyecek ancak takvim işlemeye başladı bile. Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmeliğe göre 1 Mart 2026 tarihi itibarıyla Milli Akıllı Sayaç Sistemi (MASS) resmen devreye girecek. Ancak panik yapmanıza gerek yok; evinize yarın sabah ekip gelip sayacı sökmeyecek.
Değişim süreci kademeli olarak ilerleyecek. Öncelik, sanayi kuruluşları, tarımsal sulama alanları ve yüksek tüketim yapan ticarethanelerde olacak. Planlamaya göre 2035 yılına kadar Türkiye’deki sayaçların yüzde 80’inden fazlasının akıllı sayaçlarla değiştirilmesi hedefleniyor. Dağıtım şirketleri, bu değişimi belirli bir program dahilinde yapacak ve mevcut sayaçların kullanım ömrü doldukça yenileriyle değiştirilecek.
EKO ve PRO sayaç farkı: Hangisi ne işe yarıyor?
Gelelim işin en çok karıştırılan kısmına. MASS kapsamında kullanılacak sayaçlar tek tip olmayacak. İhtiyaca ve tüketim kapasitesine göre EKO (Ekonomik) ve PRO (Profesyonel) olmak üzere iki farklı kategori belirlendi. Evimizdeki sayaç hangisi olacak derseniz, muhtemelen EKO modeliyle tanışacağız.
| Özellik | EKO Sayaç (Ekonomik) | PRO Sayaç (Profesyonel) |
|---|---|---|
| Kullanım Alanı | Meskenler ve küçük iş yerleri | Sanayi, yüksek tüketimli ticarethaneler |
| Enerji Ölçümü | Temel aktif/reaktif enerji ölçümü | Detaylı enerji kalitesi ve harmonik analizi |
| Veri Kaydı | Günlük ve aylık basit tüketim verileri | Yük profili, anlık akım/gerilim logları |
| Bağlantı Türü | Doğrudan bağlı (Kombi sayaç) | Akım trafolu veya yüksek gerilim uyumlu |
| Uzaktan Kontrol | Açma/Kesme ve yük sınırlama var | Gelişmiş yük yönetimi ve SCADA entegrasyonu |
Yukarıdaki tablodan da anlayabileceğiniz üzere EKO sayaç, ne kadar elektrik tükettiğinizi merkeze iletecek, faturanızı oluşturacak ve olası bir arızada sinyal gönderecek. PRO sayaçlar ise elektriğin kalitesini saniyesi saniyesine analiz etmesi gereken, üretim hatlarının durmaması gereken yerler için kullanılacak.
