9-Veri İçeren Hücrelerin İçeriğini Toplatmak
a) Karaktersel veri içeren hücre içeriklerini toplatmak:
Bu islem için & simgesi kullanılır. Hemen bir örnek verelim;
ÖRNEK11: A1 hücresine “Adınız” yazın, B1 hücresine “Soyadınız” yazın..B4 hücresine ise
=A2&B2 yazın. Böylece Adınız yazan hücrenin hemen altına adınızı, soyadınız yazan hücrenin
hemen altına soyadınızı yazıp enter e bastığınızda B4 hücresinde bu iki karaktersel değer
toplanacaktır (birlestirilecektir desek daha doğru olur). Đste sekil..
Adınız ve soyadınız B4 de birlestirildi, İkisinin arasında bosluk olması için B4 deki formülünüzü su
sekilde değistirin; =A2&” “&B2 iki tırnak arasına ne kadar bosluk bırakırsanız sonuçta o kadar
bosluk olusur.
b) Rakamsal Veri İçeren Hücreleri Toplatmak:
Bu islemin birkaç yöntemi vardır. En basiti; karakter verileri için kullanılan & isareti yerine +
isareti kullanmaktır. ikinci yol =topla(toplanacak hücreler) seklinde bir hazır fonksiyon
kullanmaktır. Bunun ikinci gösterimi =topla(ilk hücre:son hücre) seklidedir.
Son yöntem ise toplanacak hücreleri seçtikten sonra excel menüleri içinde bulunan otomatik
toplam düğmesine basmaktır. Bu düğmeyi asağıdaki sekilde verdim.
Simdi tüm bu yolları içeren bire örnek çözelim.
ÖRNEK12:
Gelirler, Giderler ve Kazançlar baslıklı üç sütundan olusan ve her biri 6 adet değer içeren üç
sütunlu bir tablomuz olsun. Sütunların en altında gelirlerin, giderlerin kazançların toplamlarını üç
ayrı yolla toplatalım. Üçüncü sütun olan Kazançlar sütununa =gelirler hücresinin adı-giderler
hücresinin adı formülünü girmeyi unutmayın. Böylece bu islem ile kazançlarımızı excel e
otomatik olarak hesaplatabiliriz.
Simdi A7 hücresine =A2+A3+A4+A5+A6 yazıp kazançları toplatalım. B7 hücresine ise
=topla(B2:B6) yazıp giderleri toplatalım. C7 hücresine ise hiç bir sey girmeden C7 yi seçtikten
sonra Sekil 22 de gösterilen otomatik toplam düğmesine fare ile basalım.
Üç sütunu da ayrı yollarla toplamıs olduk. Hücre sayılarının çok olduğu düsünülürse en kullanıslı
yol =topla(B2:B6) seklinde olanıdır..
10-Tek Değiskenli Fonksiyon Değerlerinden Olusan Tablolar Yapmak
Baslık biraz ürkütücü gelebilir ,korkmayın, çok kolay..Diyelim ki y=x3+3×2-5x+45 gibi bir
fonksiyonunuz var. 1-10 aralığında x in aldığı her değer için acaba y ne olur?
Bunu excel size bir iki komut ile yapacak..Fonksiyon ne kadar karısık olursa olsun, aralık değil 1-
10, 1-10000 olsun hiç sorun değil, yeter ki formülü doğru tanımlayın. Hemen bir örnekle
açıklayalım.
ÖRNEK13:
Y=3×5+2×4-7×3+2×2-5x+17 gibi bir fonksiyon için x in 1-6 arasında aldığı değerler sonucu y ne
değer alır excel e hesaplatalım.
C1 hücresine X, C2 hücresine 1 yazıp enter e basın. Bu sütun x lerimiz olsun. D1 hücresine y
yazıp enter e basın. Simdi D2 hücresine gelin burada y yi tanımlayacağız. X değerimiz artık C2
olacak… Sekildeki formüle dikkat edin. Örnekteki fonksiyonun aynısı, tek fark x yerinde C2
yazıyor. Artık gerisi kolay..C2 hücresi asağı doğru 2,3,4,…seklinde doldurulur. Karsısındaki D2
hücresindeki formül içeriği de asağı doğru kopyalanırsa istenen her değer için y değeri bulunur.
Tek bir veri için ise C2 ye bir değer girip enter e basarsanız D2 de o veri için y karsılığı hemen
hesaplanacaktır..Söylemistim çok kolay…:)
11-Mutlak ve Göreceli Hücre Adresleri
Hücrelere formüllerin = isaretinden hemen sonra girildiğini gördük. Bir hücreye girilen formülün
asağıdaki hücrelere de kopyalanabilmesi için formül içeren hücre seçili hale getirildikten sonra
sağ alt kösesinden fare ile asağı çekilir ve formül asağıdaki hücrelere kopyalanır. Bu konuyu
ders3 ve Örnek 4 de kısmen görmüstük. Burada bir örnek ile tekrar açıklayalım; asağıdaki gibi
veriler içeren bir C sütunum olsun. D1 de =C1*5+6 gibi bir formül olsun..BU formülü sadece D1
e bir kez yazıp diğer hücrelere kopyalayacağım..Sekil 28
Simdi örnek olarak D4 ü seçip içindeki formüle formül çubuğu yardımı ile bakarsam =C4*5+6
formülünü görürüm..Oysa ben sadece ilk hücreye =C1*5+6 yazmıstım..Excel formülü asağı
doğru kopyalarken uygun hücre adı değisikleri de yapmıstır.. Buna göreceli izafi hücre adı
denir.
Ancak bazı durumlar vardır ki formül asağı doğru kopyalanırken içerikteki hücre adı değissin
istenmez. Hemen örnek vereyim..
ÖRNEK14:
Bir bilgisayar almak istiyorum fiyatı 1000$. Farklı firmaların farklı iskonto (indirim) ve taksit
alternatifleri ile karsılastım. Bunları asağıdaki tabloda verdim.
Soru su ayda kaç dolar ödeme yapacağım? Gayet basit; E2 hücresine gelirim
=(A2-(A2*C2/100))/D2 yazarım. Bu formül fiyat üzerinden indirimi hesaplayıp ana fiyattan
çıkardıktan sonra kalanı taksit sayısına böler…
Sonra E2 yi seçip asağı doğru kopyalarım her taksit alternatifi için ayrı ayrı ödememi
hesaplatırım…evet bu kadar…mı acaba? Bakalım..Sekil 31…
Neden olmadı? Oysa formül çubuğundan da görüldüğü gibi excel, formülü asağıdaki hücrelere
kopyalamıs.. Sorun su;
Excel formülleri kopyalarken içindeki hücre adlarını da değistirir. Asağı her bir adım iniste hücre
adı bir artar. Formüldeki 1000 doları alan hücre A2 hücresi..Asağı inildikçe Formül içeriğinde bu
A3, A4, A5…diye gidiyor. Oysa o hücreler bos..Hesaplama için her hücredeki formül sadece A2
deki 1000 değerini kullanmalı..
Peki ne yapalım A sütununa her hücreye 1000 mi yazalım..hayır çok çirkin olur…daha kolay bir
yol var; Mutlak hücre adı
Bunun için değismesini istemediğiniz hücre adresi basına $ isareti koymanız gerekmektedir.
Simdi E2 deki formülü =$A$2-($A$2*C2/100)/D2 Haline getirip tekrar asağı kopyalayalım..
$A$2 nin anlamı “nereye kopyalanırsa kopyalansın, veri A2 den alınacak”…A sütunu sabit ama
1,2,3,4..gidecek olursa $A1 yaparız. 2 sabit A,B,C..değisecek olursa A$2 yaparız…
Özetlersek; Değismesini istemediğimiz mutlak kalmasını istediğimiz hücre adı için $ kullanırız ve
buna mutlak hücre adı denir…
Not: buradaki dolar isaretinin bilgisayarın dolarla satılıyor olası ile bir alakası yoktur ☺
derslerimde öğrencilerimden biri sordu: pound la bir sey alsaydık, pound isareti mi koyacaktık..
Çocuk sunu demek istiyor aslında “hoca hoca, örneği doğru ver kafamızı bulandırma” ☺
12-Excel Tablolarındaki Bilgileri Sıralamak
Bir5 isyerine ait personel bilgilerini içeren asağıdaki tablo verilmis olsun..
a) Personel listesini brüt maasa göre artan sırada (düsük maastan yüksek maasa..)
sıralayınız
b) Ad soyada göre alfabetik sıralayınız
c) Ankara da (0312) ve Diyarbakır da oturanları (0412) ayrı ayrı sıralayınız.
d) Đse giris tarihine göre sıralayınız…
Tüm bu sorular birkaç komut ile yapılır.
Önce baslıklar da dahil olacak seklide tabloyu seçin, sonra excel menüsünden
Veri /Sırala komutunu verin. Karsınıza gelen pencereden seçeceğiniz baslık ve artan/azalan
seçeneğinden sonra Tamam a basınca excel size istediğiniz sıralamayı yapacaktır.
Personel listesini brüt maasa göre hemen sıralayalım;
Sıralama ölçütü olarak brüt maas ı seçtim..baska ölçütüm olmadığı için sonra kutusunda yok u
seçtim. Artan sıralamayı seçip Tamam düğmesine bastım..Hepsi bu…Diğer sıkları da siz yapın..
13-Excelde Veri Tabanı Uygulamaları
Veri tabanı uygulamaları oldukça sık kullanılan islevsel ve önemli bir konudur. Veri tabanı kısaca
bir seri veriyi saklayan, gerektiğinde uygun dizilimle yeniden çağıran, üzerine yeni veri eklenen
bilgi saklama depolarıdır.
Excelin veri tabanı uygulamalarına geçmeden önce basit bir veri tabanı olusturalım. Tablomuz
no, tutar, vade, ödeme tarihi, gecikme (=ödeme tarihi-vade), günlük faiz (sabit olarak %1
alındı), vade farkı (=gecikme*günlük faiz*tutar) ve toplam (=vade farkı+tutar) sütunlarından
olusmaktadır.
BU sekilde yapılandırılan tablomuza 12 adet veri girerek basit veri tabanımızı olusturdum.
Unutmayın sistemi doğru kurarsanız 12 veri ile 12bin veri arasında çok büyük fark yoktur,
islemciniz biraz terler hepsi o kadar..
Simdi geldik asıl meseleye; veri tabanın sorgulanması: hemen örneklerle baslayalım daha kolay
anlasılacaktır;
ÖRNEK15:
50 000 000 dan fazla borcu olanların bir listesini çıkarınız.
1.adım: tablodan ayrı bir yere kosul kriterini yerlestirin. Bu soruda kosul 50 milyondan büyük
borçlular olduğuna göre tablonun altında bir yerlere mesela C15 hücresine “tutar” yazın.
Hemen altına C16 ya kriterimizi yani >50000000 yazın.
Burada önemli olan nokta; borçları sorguladığımız için ve borçlar da tutar baslığı altında
listelendiği için C15 hücresine tutar yazdık ancak bu her iki tutar yazısı da aynı karakterde olmalı
birisi “Tutar”, diğeri “tutar” olursa olmaz. Siz en iyisi ana tablodaki baslığı kopyala/yapıstır
komutu ile C15 e yapıstırın böylece ikisi de aynı karakterde olacaktır.
Son durum sekildeki gibi olmalıdır.
2.adım: Baslıkları ile bilirlikte ana tabloyu seçili hale getirin, Veri menüsünden Süz/Gelismis
süzgeç komutunu verin.
Gelen pencere asağıdaki gibidir. Bu pencerede Baska bir yere kopyala sekmesini seçin, Liste
aralığı tablo sınırlarıdır, Ölçüt aralığı C15:C16 yani tutar ve >50000000 yazan iki hücredir, Hedef
ise yeni listeyi nereye kopyalamak istiyorsanız oranın adresidir, mesela B17…Bunları
tamamladıktan sonra Tamam düğmesine basın, istenen kritere göre süzülen liste istediğiniz
hücreden baslayarak listelenecektir. Sekil 37 ve 38.
Görüldüğü gübü tamam düğmesi ile iki satırlık bir liste gelir, gerçekten de tablo incelenirse
verilen kritere göre borcu 50 milyondan büyük olanların iki kisi olduğu görülür.
ÖRNEK16:
Borç tutarı 50 milyondan az olanlar ve vadesi 1 Ocak 1995 den önce olanların ayrı bir listesini
yapınız. (“ve” yi bilerek koyu yaptım, yerine veya olsa daha baska olurdu)
1.adım: Kriter nedir? Tutar 50 milyondan büyük ve vadesi 1 Ocak95 den önce..öyleyse hemen
tutar ve öd.tar baslıklarını kopyalayıp C15 ve D15 hücrelerine kopyalayalım. Hemen altlarına
kosullarını yazalım; tutar >50000000 ve öd.tar<01/01/95 bu kadar…
2.adım: Ana tablomuzu seçip Veri/süz/Gelismis Süzgeç komutu ile Sekil 37 deki pencereyi
çağırtalım, Baska bir yere kopyala sekmesini seçelim, liste aralığı tablomuz (otomatik seçilmis
olmalı), ölçüt aralığı ise C15,C16,D15 ve D16 dan olusan C15:D16 aralığındaki dört hücre..
Asağıdaki sekilde bu durum verilmistir.
Uygun seçimlerden sonra tamam düğmesine basacak olursanız sonuçta istenen kriterlere uygun
bir liste olusur; Sekil 40.
Gerçekten de istenen kritere uygun sadece bir veri bulunmaktadır…
ÖRNEK17:
Borç tutarı 30000000 dan fazla veya vadesi 01/01/95 den önce olan verileri listeleyiniz.
1.adım: Hemen uygun kriterleri yerlestirelim.
2. Kosulu Hemen baslığın altına değil de bir bosluk bıraktıktan sonra yazdığıma dikkat edin.
Bunun sebebi sorgu kriterindeki veya kelimesidir. Ve olsaydı alt alta yazacaktım.
DİKKAT “ve” kosulu aynı satıra, “veya” kosulu bir alt satıra yazılır.
2.adım: ana tabloyu seçip Veri/süz/gelismis süzgeç komutu ile gelen pencereyi uygun sekilde
doldurursanız asağıdaki sekildeki tabloyu elde edersiniz.
ÖRNEK18:
Borcunu 30 günden fazla geciktiren ve borcu 10 000 000 dan az veya borcu 30 günden fazla
geciktiren ve vadesi 1999 dan sonra olanları listeleyiniz
ÖRNEK19: Borcu 50 milyondan fazla ve gecikmesi 60 günden az veya borcu 30 milyondan
fazla ve gecikmesi 30 günden az olanları listeleyin ..(bu isin sonu yok ki kardesim..)
14-Excel De Parametrik Hesaplamalar (Hedef Ara Özelliği)
Hedef ara özelliği excelin pek bilinmeyen ancak kullanıslı bir özelliğidir. Bir değiskene bağlı bir
sonuç hücresinin alması istenen değer için bağlı olduğu değiskenin alabileceği değerin
hesaplanması esasına dayanır. Hemen bir örnekle açıklayalım;
ÖRNEK20: Yurtdısındaki fiyatı 15 000$ olan bir otomobilin, %20 gümrük vergisi ile yurtiçine
getirildiğinde TL olarak maliyetini hesaplayalım. 1 dolar=1500 000 TL olsun. Uygun verilerin
excele girilmesi ile elde edilecek tablo asağıdaki sekildeki gibidir
Simdi farklı sonuç senaryoları için hedef ara özelliğinin nasıl kullanıldığını görelim.
a) Otomobilin fiyatının 27 milyar değil de 20 milyar olması için doların kuru ne olmalı idi?
Araçlar menüsünden Hedef Ara komutunu verin Karsınıza asağıdaki pencere gelecektir.
Burada ayarlanacak hücre B7 dir, Sonuç hücre, istenen değer yani 20 milyardır, bu sonuç için
değismesi istenen hücre ise dolar kurunun yazıldığı hücre B6 dır. Tama a basınca bu amaç için
dolar kurunun 1 111 111 TL olması gerektiği bulunur.
b) 25 milyar olması için gümrük vergisi ne olmalı idi?
Hemen aynı yolla komut penceremizi çağırıp gerekli verileri girersek sonuçta verginin %1
olması gerektiği sonucu elde edilir.
c) 15 milyar olması için yurtdısı fiyatı ne olmalı idi?
Bunun da siz yapın artık…
