Günümüzde takipçi ve etkileşim hayatın önemli şeylerinden biri hâline geldi. Peki Instagram’da bunun için bot kullananlar nasıl anlaşılır?
Instagram’da popüler görünmek ve öne çıkmak herkesin hedefi ancak bazı kullanıcılar, bu popülerliğe ulaşmak için “kısa yolu” seçip bot takipçi veya bot beğeni satın alıyor. İlk bakışta yüksek rakamlar havalı görünse de bu durum hesabın etkileşim oranını (engagement rate) mahvediyor ve Instagram algoritması tarafından fark edildiğinde hesaba yönelik ciddi sorunlar yaşanabiliyor.
Peki bir hesabın takipçilerinin ya da aldığı beğenilerin sahte olup olmadığını nasıl anlarız? Gelin göz atmanız gereken noktalara hep birlikte bakalım.
Bot takipçi nasıl anlaşılır?
Bir hesabın takipçi listesini incelerken bazı profiller hemen göze çarpar. Eğer bir hesabın bot takipçi kullandığından şüpheleniyorsanız, takipçi listesine girin ve rastgele profilleri inceleyin.
1. Profil fotoğrafı
Bot hesapların büyük çoğunluğunda ya profil fotoğrafı bulunmaz (klasik gri silüet) ya da internetten çalınmış, çok alakasız stok fotoğraflar (manzara, araba, ünlü birinin fotoğrafı vb.) kullanılır.
2. Kullanıcı adı ve isim
Gerçek bir insan genelde akılda kalıcı veya kendi adını içeren bir kullanıcı adı seçer. Bot hesaplar ise genellikle anlamsız harf ve rakam dizilerinden oluşur.
- Örnek: ahmet_kaya_1905 (Gerçek olabilir)
- Örnek: user8923x_ab2 veya ahmet345987123 (Şüpheli)
3. Biyografi ve gönderiler
Bot hesapların en belirgin özelliklerinden biri “boş” olmalarıdır.
- Biyografi: Profil açıklaması (biyografi) kısmı genellikle boştur.
- Gönderi: Çoğu bot hesabın hiç gönderisi (post) bulunmaz.
- Alakasız Gönderiler: Bazı “gelişmiş” bot hesaplarda ise alakasız, genellikle çalıntı veya düşük kaliteli 1-2 fotoğraf olabilir.
4. Takipçi/takip edilen oranı
İşin sırrı buradadır. Bot hesaplar, binlerce (bazen 7.500 sınırına kadar) hesabı takip ederken, kendi takipçi sayıları ya sıfırdır ya da çok düşüktür (örneğin 10-50 arası). Gerçek bir kullanıcıda bu denge bu kadar bozuk olmaz.
5. Yabancı ve alakasız konum
Eğer Türkiye’de hizmet veren yerel bir işletmenin takipçileri aniden Brezilya, Hindistan veya Rusya gibi alakasız ülkelerden artıyorsa, bu durum yüksek ihtimalle bot satın alımına işaret eder.
Bot beğeni nasıl anlaşılır?
Bot takipçiyi anladık, peki ya bot beğeniler? Bir gönderinin aldığı beğenilerin sahte olduğunu anlamak da aslında takipçi kadar kolay kolaydır.
1. Beğeni/yorum dengesizliği
Bir gönderi düşünün… 10.000 beğeni almış ama sadece 5 yorum var ve bu yorumlar da genelde “Harika”, “Süper” gibi anlamsız veya sadece emoji içeren yorumlar. Gerçek etkileşimde (organik) beğeni sayısı arttıkça yorum sayısı da bir oranda artar. Bu kadar büyük bir makas varsa beğenilerin bot olma ihtimali yüksektir.
2. Beğenen profillerin niteliği
Bir gönderiyi beğenenlere bakın. Eğer listenin çoğunluğu, yukarıda “Bot Takipçi” başlığında anlattığımız özelliklere (profil fotosu yok, anlamsız kullanıcı adı, sıfır gönderi) sahip hesaplardan oluşuyorsa, bu beğeniler kesinlikle satın alınmıştır.
3. Ani ve hızlı artış
Bir hesap normalde gönderi başına ortalama 200 beğeni alırken, bir anda attığı bir fotoğraf 5 dakika içinde 3.000 beğeni alıyor ve sonra duruyorsa, bu doğal bir artış değildir. Bot servisleri genellikle beğenileri “paket” hâlinde ve çok hızlı bir şekilde gönderir.
4. Etkileşim/takipçi oranı uyumsuzluğu
Bir hesabın 100.000 takipçisi var ama her gönderisi sadece 150-200 beğeni alıyorsa bu takipçilerin büyük kısmının “uyuyan” yani sahte veya bot hesaplar olduğunu gösterir. Sağlıklı bir hesapta, takipçi sayısının en az %1’i ila %5’i arasında bir etkileşim (beğeni) olması beklenir.
Bot takipçi almak neden kötüdür?
Çünkü botlar hesabınızla etkileşime girmez (yorum yapmaz, kaydetmez, paylaşmaz). Bu durum, toplam takipçi sayınıza göre etkileşim oranınızı (engagement rate) düşürür. Instagram algoritması düşük etkileşimli hesapları “ilgi çekmeyen” hesap olarak nitelendirir ve gönderilerinizi kimseye göstermez. Kısacası popüler görünmek isterken tamamen görünmez olursunuz.
Instagram botları siliyor mu?
Evet, Instagram periyodik olarak büyük temizlikler yapar ve milyonlarca bot hesabı kapatır. Eğer takipçileriniz bot ise bir sabah uyandığınızda takipçi sayınızın aniden binlerce kişi azaldığını görebilirsiniz.
Bot beğeniler zamanla kaybolur mu?
Evet. Tıpkı bot hesaplar gibi bot beğeniler de Instagram tarafından tespit edildiğinde silinir. Bugün 5.000 görünen beğeni, birkaç gün sonra 500’e düşebilir.