Oy vermeye gitmeden bu içerikte bahsi geçen, oyların fotoğrafının çekilmesine/istenmesine dair hukuki çerçeveyi öğrenin, paylaşın.
14 Mayıs’ta gerçekleşecek Türkiye Genel Seçimleri için artık saatler sayılmaya başladı. Fakat sosyal medyada seçmenlerin düşünce özgürlüğünün önüne geçileceğine yer veren paylaşımlar yapıldı, bu paylaşımların ardından önlem olarak geliştirilen uygulamalar viral oldu.
Bazı kullanıcılar, akraba veya çevre baskısıyla istemedikleri bir tarafa oy vermeye zorlandıklarını ifade etti. Sosyal medyadaki gündemi aktardıktan sonra, bu taleplerin, oy pusulasının fotoğrafının çekilmesinin ve gönderilmesinin kanundaki karşılığını aktaracağız.
Çevre baskısını dile getiren paylaşımlardan bir örnek:
Görüntüdeki parti ismi bizi ilgilendirmiyor. Baskı, görüş ve desteklenmesi istenen parti fark etmeksizin yaşanabilir.
Bu tür baskılara karşı sosyal medyada paylaşılan bazı ‘çözümler’:
İşin hukukuna geçelim: Bir kişiden oy pusulasının fotoğrafını talep etmek, kanunen suç ve cezası var!
298 sayılı “Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun”, kişilere baskı yapılmasını açık bir şekilde yasaklayan ve cezalandıran bir maddeye sahip.
Kanun’un 152. maddesi çerçevesinde, seçmene oy veya tercih konusunda teklif yapanlara 1 ile 3 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor.
Eğer bu, tehdit, cebir veya şiddet yoluyla yapılırsa, ceza bir misli artırılıyor.
Ancak bunun da ötesinde, oy vereceğiniz yere herhangi bir görüntü kaydedici/haberleşme aracıyla girmek kanunen yasak, cezası var!
Kanunun 92. maddesi çerçevesinde, oy vereceğiniz yere, yani o perdenin arkasına girerken yanınızda görüntü kaydedebilen veya haberleşme sağlayan bir cihaz taşıyamazsınız. Bu, kanunen yasak.
Eğer girerseniz ve bu konuda yetkililerin kanuna uyma ısrarına uymazsanız, kanun gereği cezaya çarptırılabilirsiniz.
Bu ceza, Kanunun 134. maddesinde belirtildiği üzere 200 TL para cezası olacaktır. Fakat kanunun uygulanmaması için diretirseniz, ceza altı ay hapis cezasına kadar artırılabilir.
Eğer size gelen ‘teklifi’ kabul ederek oy verdiyseniz, siz de suçlusunuz!
Yine Kanunun 152. maddesinde, belirli bir tarafa oy vermeniz için size gelen teklifi kabul etmişseniz, kanunen siz de suçlu sayılıyorsunuz.
Bu suç nedeniyle teklifi size ileten kişi/kişilere öngörülen 1-3 yıllık hapis cezası, sizin için de öngörülmüş olacak.
Dolayısıyla birisinin teklifi sonucunda oy verip bu oyu verdiğinizi fotoğraf çekerek gönderirseniz, suçlu sayılıyor ve cezaya çarptırılabiliyorsunuz.
Gönderdiğiniz fotoğraf da sadece teklif sonucu oy vermiş olmanızın değil, yanınızda yasak olan bir cihaz ile oy vermiş olduğunuzun kanıtı oluyor.
298 sayılı Kanunun ilgili maddeleri
Madde 92 – (Değişik: 8/4/2010-5980/17 md.)
Seçmen, kapalı oy verme yerinden dışarı çıkmadıkça, hiç kimse oraya giremez. Ancak, oy pusulasını hazırlamak için, kapalı oy verme yerinde, normal süreden fazla kalan seçmenler, kurul başkanı tarafından makul bir süre verilerek uyarılır. Bu uyarıya rağmen kapalı oy verme yerinden çıkmayan seçmen, oradan çıkarılır.
Seçmenin; cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla kapalı oy verme yerine girmesi yasaktır. Bu tür cihazlar, kapalı oy verme yerine girmeden önce kapatılarak sandık kurulu başkanına teslim edilir ve oy kullanma işlemi bittikten sonra seçmene iade edilir.
Madde 134 – (Değişik: 23/1/2008-5728/288 md.)
Seçim işlerinin cereyanı sırasında, seçimin düzenli yürütülmesini sağlamak maksadı ile, bu Kanunda yazılı kurullar veyahut kurul başkanları tarafından alınan karar ve tedbirlere, ihtara rağmen riayet etmeyen kişilere ikiyüz Türk Lirası idarî para cezası verilir.
Herhangi bir şekilde alınan karar ve tedbirlerin uygulanmasını zorlaştıran veyahut karar ve tedbirlerin neticesiz kalmasına sebebiyet veren kimseler, altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Yukarıda yazılı fiiller, görevli kimseler tarafından işlendiği ve fiilleri daha ağır cezayı gerektiren suç oluşturmadığı takdirde, birinci veya ikinci fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Madde 152 – (Değişik birinci fıkra: 10/6/1983-2839/50 md.)
Her kim kendisine veya başkasına oy veya tercih işareti verilmesi veya verilmemesi için bir veya birkaç seçmene menfaat, sair kıymetler teklif ve vadeder veya verir, yahut resmi, umumi vazifeler veya hususi hizmet ve menfaatler vait veya temin ederse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır. Verilen, vait veya temin edilen menfaatler seçmenin seyahat, yemek, içki ve nakil masrafları veya hizmetlerinin mukabili olarak gösterilse dahi hüküm aynıdır.
Yukarıda yazılı para, menfaat, vait veya hizmetleri kabul eden seçmen dahi aynı ceza ile cezalandırılır.
Bu fiilleri, tehdit veya cebir veya şiddet kullanarak işleyenler hakkında ceza, bir misli artırılarak hükmedilir.
