Bugün bildiğimiz anlamdaki manga eserlere benzemese de Japon tarihinde manga olarak adlandırılan ilk eser, 1798 tarihli Shiji no yukikai isimli bir resimli kitaptır. 1814 yılında yayımlanan Aikawa Minwa tarafından yazılmış ve Hokusai tarafından resimlendirilmiş Manga Hyakujo ve Hokusai Manga isimli kitaplarda da yine manga ismiyle karşılaşıyoruz.

Bugün bildiğimiz anlamdaki manga eserlerin ortaya çıkması ise 1945-1952 yılları arasında Japonya’nın Amerika Birleşik Devletleri tarafından işgal edilmesi ile başlıyor. Bu dönemde Japonlar, Amerikalılar tarafından adaya getirilen Mickey Mouse, Betty Boop ve Bambi gibi dönemin çizgi romanları ile tanışıyorlar.

İşgalin verdiği yoğun hissi sanata yansıtmaya karar veren Japonlar manga kültürünün ilk adımlarını atıyorlar. Bu dönemde art arda manga serileri yayımlanmaya başlıyor. Bugün tüm dünya tarafından saygı duyulan bir çizer olan Japon Osamu Tezuka, en önemli eserlerden bazılarına imza atıyor. Hatta manga ve anime kültüründeki karakterlerin en belirleyici özelliği olan büyük gözlerin yaratıcısı da yine Osamu Tezuka’dır.

Anime nasıl ortaya çıktı?

Anime üretimi için sınırlı da olsa belirli bir teknolojik birikim gerektiği için savaştan yorgun düşmüş Japonların anime yapmaya başlaması ancak 1960’lı yıllarda mümkün oluyor. Osamu Tezuka tarafından yaratılan ünlü manga serisi Astroboy’un anime uyarlaması, Amerika Birleşik Devletleri’nde de yayınlandığı için gerçek anlamda anime kültürünün ortaya çıkmasını sağladı diyebiliriz.

1970’li ve 1980’li yıllarda anime üretimi zirveyi görüyor. Üretilen tüm animeler aynı zamanda ülke dışına da pazarlandığı için tüm dünyayı hızla etkisi altına alıyor. Robotech ve Star Blazers animeleri, konuları itibariyle daha önce çizgi ile anlatılmış hiçbir şeye benzemedikleri için bu kültüre olan ilginin hızla artmasını sağladılar. Star Blazers aynı zamanda ilk İngilizce dublaj yapılan animedir.

Manga ve anime kültürünün çizgi roman ve animasyondan farkı nedir?

Her iki kültür eserinin de kökeni, yüzlerce yıllık Japon kaligrafi ve resim geleneğine dayanıyor. Japonların kaligrafi ve resim geleneğinde kalın çizgiler ortaya çıkarmak için yuvarlak mürekkep fırçaları kullanılırdı. Teknolojiden yardım alsalar bile bugünün manga ve anime üreticileri hala bu geleneğin çizgilerini eserlerine taşımayı sürdürüyorlar.

Manga ve anime eserlerde bir ‘göze parmak sokma’ durumu vardır. Kocaman gözlere ve orantısız uzuvlara sahip olan karakterler örneğin sinirlendikleri zaman alınlarında kocaman bir damar ve ter damlaları ortaya çıkar. Bu karakterlerden biri hasta olduğu zaman o kocaman gözler X şeklini alır. Pokemon’u hatırlayın. Bu tür abartılar, komedi unsurunu arttırmak için kullanılır.

Manga ve anime kültürünün tartışmasız en benzersiz yönü ise konularıdır. Savaş döneminde ortaya çıkmış bir kültür olduğu için hala o dönemin izlerini taşımakta ve kolay kolay anlatılmayacak konulara değinmektedir. Bu özelliği zaman zaman manga ve animeleri yeraltı kültürüyle de birleştirmiştir. Bazı manga ve animelerde bol bol bulunan yetişkin içerikli öğelerin de bu birleşmeye katkısı büyüktür. 

Günümüzde manga ve anime kültürü:

Bugün manga ve anime eserler Japonya’nın en önemli kültür ithalatı ürünlerinin başını çekmektedir. Onlarca kitaptan oluşan manga serileri ve onlarca sezondan oluşan anime dizileri tüm dünyada milyarlarca insana hitap eden eserler haline geldi. Bu eserlerin Japonların yaptığı en başarılı kültür hamlesi olduğu söylenmektedir.

Öyle ki Asya’da, Avrupa’da ve Amerika Birleşik Devletleri’nde 1990’lı yıllardan beri yapılan Anime Expo, Otakon ve JACON gibi manga ve anime temalı kongreler vardır. Bu kongrelere yazarlar, çizerler, yönetmenler, seslendirme sanatçıları katılır ve pek çoğu popüler anime ve manga karakterlerinin kostümlerini giymiş hayranlarla buluşurlar. Cosplay ismi verilen bu kostümlü etkinlik tüm dünyada farklı temalarda yapılsa da en popüler kaynaklar manga ve anime eserleridir. 

Bazı popüler manga ve animeler:

• Manga;
  • Naruto / 72 Cilt / 1999 – 2014
  • Bleach / 74 Cilt / 2001 – 2016
  • Death Note / 12 Cilt / 2003 – 2006
  • Tokyo Ghoul / 14 Cilt / 2011 – 2014
  • Fullmetal Alchemist / 27 Cilt / 2001 – 2010
  • Deadman Wonderland / 13 Cilt / 2007 – 2013
  • Soul Eater / 25 Cilt / 2003 – 2013
  • Gantz / 37 Cilt / 2000 – 2013
  • Bakuman / 20 Cilt / 2008 – 2012
  • Koe no Katachi / 7 Cilt / 2013 – 2014
• Anime;
  • Death Note / 2006 / Dizi
  • Cowboy Bebop / 1998 / Dizi
  • Hunter x Hunter / 2011 / Dizi
  • One Punch Man: Wanpanman / 2015 / Dizi
  • Steins: Gate / 2011 / Dizi
  • Shingeki no kyojin / 2013 / Dizi
  • Hajima no ippo / 2002 / Dizi
  • Slam Dunk / 1993 / Dizi
  • Dragon Ball Z / 1996 / Dizi
  • One Piece / 1999 / Dizi

Japonya’dan çıkıp dünya çapında milyarlarca kişiden oluşan bir hayran kitlesi yaratan manga ve anime kültürü nasıl ortaya çıktı sorusunu yanıtladık ve bu önemli kültür hakkında bilmeniz gereken önemli detayları anlattık. Favori manga ve animelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.