Kan Tahlilinde Vücudumuzun İltihap Yoğunluğunu Gösteren ‘CRP’ Nedir, Düşüklüğü ve Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Vücudumuzun savunma mekanizmasının ne kadar muhteşem bir sistem olduğundan daha önce pek çok kez bahsettik. Bu sistemin bir parçası da iltihaptır. Duyduğumuzda bile kulağa korkutucu gelebilen iltihap aslında vücudumuzun hastalık, rahatsızlık ya da yaralanma nedeniyle oluşturduğu bir savunma mekanizmasıdır. Yine de iltihap yoğunluğu önemli bir durum olduğu için kan tahlili yapılır ve sonuçlarda CRP değeri olarak gösterilir.
Kan tahlilinde CRP değeri kişinin iltihap yoğunluğunu gösteren bir değerdir. Bazı hastalıkların habercisi olabileceği gibi bilinen bir hastalık için uygulanan tedavinin de ne durumda olduğunu göstermektedir. Ancak iltihap nedenini değil, yalnızca yoğunluğunu gösterir. Kan tahlilinde CRP nedir, düşüklüğü ve yüksekliği ne anlama gelir, neden yükselir gibi merak edilen soruları gelin tüm detaylarıyla inceleyelim.
Öncelikle; kan tahlilinde CRP nedir, ne anlama gelir?
C-Reaktif Protein, kısaca CRP; kan tahlili sonuçlarında gördüğümüz değerlerden bir tanesidir. CRP değeri, kişinin vücudundaki ilthabın yoğunluğunu göstermektedir. CRP değeri birçok hastalığın habercisi olabileceği gibi yapılan bir tedavi varsa onun hakkında da bilgi verir. CRP aynı zamanda karaciğer tarafından doğal olarak üretildiği için de bu organın sağlık durumunu işaret etmektedir.
Herhangi bir ön hazırlığa gerek yok: CRP testi nasıl yapılır?
CRP ölçümü için özel bir test yapılmaz. Standart tam kan sayım testi sırasında koldan alınan kan ile ölçülebilir. Öncesinde herhangi bir hazırlık yapmanıza gerek yoktur. Açlık ve tokluk gibi özel durumlar CRP değeri üzerinde herhangi bir değişiklik yapmadığı için günün herhangi bir saatinde CRP ölçümü için kan vermeniz mümkün.
CRP ne kadar olmalı, kaç olursa tehlikeli?
CRP değeri 1 litre kanda kaç miligram olduğuna göre hesaplanıyor. Normal şartlar altında yetişkin bir kişi için ideal kabul edilen CRP değeri 0.5 mg / L ve daha azıdır. Ancak bu durumun bazı istisnaları vardır. Örneğin yeni doğan bebeklerin CRP değeri çok daha düşüktür ama zaman içinde normal seviyeye gelir. Benzer bir durum, farklı etkileri olan ilaç kullanan kişilerde de görülebilir.
Sık karşılaşılan bir durum olmayan CRP düşüklüğü nedir?
CRP değerinizin normal kabul edilen ideal değerin altında olduğu durum CRP düşüklüğü olarak adlandırılabilir ancak böyle bir tanı genel olarak yoktur. Çünkü sağlıklı kişilerde zaten CRP değerinin düşük olması istenir. Eğer daha önce CRP yüksekliğiniz varsa ve tedavi ile düşürüldüyse bu iyi bir durumdur.
Bazen oldukça tehlikeli kabul edilen CRP yüksekliği ne anlama gelir, neden yüksek çıkar?
- Kemik enfeksiyonları
- Zatürre
- Menenjit
- Kalp krizi
- Crohn hastalığı
- Ailesel akdeniz ateşi
- Kawasaki hastalığı
- Eklem romatizması
- Akut pankreatit
- Kemik ve kas travmaları
- Yanıklar
- Organlarda yaşanan doku hasarı
- Lenfoma gibi kanser türleri
- Deri veremi
- Tüberküloz
- Bağırsak hastalıkları
- Doğum kontrol hapı kullanılması
CRP yüksekliğine neden olan durum, hastalık ve rahatsızlıklardan bazıları bu şekilde. CRP değerinizin normal kabul edilen ideal değerin üzerinde olduğu durum CRP yüksekliği olarak adlandırılır. CRP değerinin yüksek çıkması tehlikeli olarak kabul edilir çünkü kanser başta olmak üzere pek çok farklı hastalığın habercisi olabilir.
Aman dikkat, CRP yüksek olursa ne olur?
CRP değerinin yüksek olması durumu, yukarıda listelediğimiz hastalıkları habercisi olabilir ancak aynı zamanda CRP yüksekliği kendi başına da bazı hastalıklara neden olabilir. CRP değerinin yüksek olması kalp ve damar hastalıklarının, yüksek tansiyon hastalığının, ani ölümlerin, inmelerin ve obezitenin riskini büyük oranda arttırmaktadır.
Vücudunuzdaki değişiklikleri gözlemleyin: CRP yüksekliği belirtileri nelerdir?
- Ateş
- İştahsızlık
- Bitkinlik
- Huzursuzluk hissi
- Kas ağrıları
- Uyku sorunları
- Titreme nöbetleri
- Vücutta kızarıklık
- Baş ağrısı
- Uzuvlarda şişlik ve ağrı
- Bulantı
- Kalp atış hızının artması
- Aşırı terleme
- Kusma isteği
- Nefes darlığı
- Kurdeşen
- Cilt kuruması
CRP yüksekliği durumunda genel olarak kişide ortaya çıkan belirtilerden bazıları bu şekilde. Bu belirtileri görüyor olmanız mutlaka CRP değerinizin yüksek olduğu anlamına gelmez ancak bunların birini ya da birkaçını aynı anda kronik olarak yaşıyorsanız CRP yüksekliğinden şüphelenebilirsiniz.
Alabileceğiniz önlemler var: CRP nasıl düşürülür?
- Fazla kilolarınızdan kurtulun.
- Sigarayı bırakın.
- Alkol tüketimini sınırlandırın.
- Probiyotik ürünler kullanın.
- Sağlıklı beslenmeye çalışın.
- Egzersiz yapın.
- Yüksek kalorili ve yağlı ürünlerden uzak durun.
- Hayvansal gıda tüketimini sınırlandırın.
- Sebze ağırlıklı beslenin.
- İşlenmiş gıdalardan uzak durun.
- Sağlıklı pişirme yöntemlerini uygulayın.
CRP değeriniz yüksek çıktıysa düşürmek için bu önerileri kulağınıza küpe yapabilirsiniz. Zaten listeye bakacak olursak bunlar yaşımız kaç olursa olsun uygulayarak çok daha sağlıklı yaşam sürmemizi sağlayan olmazsa olmaz şeylerdir. Yani CRP değeriniz yüksek olmasa bile bu önerileri uygulayarak olası sağlık sorunlarından daha ortaya çıkmadan kurtulabilirsiniz.
Hamileler ve kalp hastalığı olanlar için CRP değerinin ayrı bir önemi var:
CRP değerinin herkes için normal kabul edilen ideal bir değeri var ancak dediğimiz gibi, bu durumun istisnaları var. Örneğin kadınlarda gebelik döneminde CRP yükselebilir. Ancak çok yükselmesi durumunda erken doğum ve hatta düşük yapma riski olduğu unutulmamalıdır. CRP değeri değeri enfeksiyon nedeniyle arttıysa tedavi sonucu düşecektir.
CRP değerinin önemli olduğu diğer bir grup da kalp hastaları. Diğer yetişkinlerde 1.0 mg / L oranı riskli olsa bile çok büyük bir sorun değildir. Ancak söz konusu kişi kalp hastası ise bu oran çok daha büyük bir risk doğurur. Hele ki 1.0 – 3.0 mg / L arasında seyreden bir CRP değeri varsa risk giderek artacaktır.
Ne zaman doktora gitmek gerekir?
Evde kendi imkanlarınızla CRP değerinizin yüksek olduğunu ya da iltihaplandığınızı anlamanız pek mümkün değil. Ancak yukarıda bahsettiğimiz belirtileri mutlaka hissedersiniz. Bu noktada önemli olan vücudunuzu iyi tanımak ve anormal bir durum hissettiğiniz zaman doktora gitmektir.
Vücudumuzdaki iltihap oranını gösteren CRP nedir, düşüklüğü ile yüksekliği ne anlama gelir, neden yükselir gibi merak edilen soruları yanıtladık. Anlattıklarımız yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. Tüm sağlık konularında olduğu gibi en doğru ve size özel bilgiyi uzman bir hekimden almanız gerektiğini unutmayın.
