Elektrikli pek çok otomobil artık yollarda ama gökyüzünde hâlâ gürültülü o jet motorlarından başka bir şey göremiyoruz. Peki gelecekte bu durum değişebilir mi?
Otomotiv dünyasının hızla elektriklendiği, sessiz ve çevreci araçların yolları kapladığı bir dönemde, başımızı yukarı kaldırıp gökyüzüne baktığımızda neden hâlâ gürültülü ve dumanlı jet motorları görüyoruz diye hiç düşündünüz mü?
Sessizce süzülen, çevreye zarar vermeyen ve yakıt maliyetlerini neredeyse sıfıra indiren dev yolcu uçakları, aslında sadece bilim kurgu filmlerinin bir sahnesi değil, havacılık mühendislerinin üzerinde gece gündüz çalıştığı gerçek bir hedef. Gelin, hepimizin aklındaki o “Bir gün tamamen elektrikli, dev bir yolcu uçağına binip tatile gidebilecek miyiz?” sorusunu mercek altına alalım.
Mevcut teknoloji ve küçük adımlar
Aslında teknik olarak bakıldığında elektrikli uçaklar şu anda bile hayatımızda var ancak bunlar henüz o havalimanlarında gördüğümüz devasa yolcu uçakları boyutunda değil. Bugün iki veya dört kişilik, genellikle pilot eğitimi için kullanılan veya hobi amaçlı tasarlanan küçük gövdeli uçaklar tamamen elektrikli motorlarla başarıyla havalanabiliyor.
Bu küçük uçaklar, elektrik motorlarının havacılıkta kullanılabileceğini kanıtlayan en somut örnekler örnekler ancak birkaç kişiyi taşıyan bir uçağı bataryayla uçurmak ile yüzlerce yolcuyu ve tonlarca bagajı kıtalararası bir mesafeye taşımak arasında devasa bir mühendislik farkı bulunuyor ve asıl zorluk tam olarak bu noktada başlıyor.
En büyük engel batarya ağırlığı
Elektrikli yolcu uçaklarının önündeki en büyük engel, ne yazık ki cebimizdeki telefonlardan elektrikli otomobillere kadar her yerde karşımıza çıkan batarya teknolojisinin ağırlık sorunudur. Mevcut jet yakıtı inanılmaz derecede yoğun bir enerjiye sahiptir ve uçak uçtukça yakıt azaldığı için uçak hafifler; oysa bataryalar enerjisi tükense bile uçuş boyunca aynı ağırlıkta kalmaya devam eder.
Şu anki teknolojiyle örneğin İstanbul’dan New York’a gidecek bir yolcu uçağına yetecek kadar batarya yüklemeye kalktığınızda, uçak o kadar ağırlaşır ki yerinden kıpırdaması ve güvenli bir şekilde havalanması fizik kuralları gereği imkansız hâle geliyor.
Peki bu sorun gelecekte aşılabilir mi?
Tamamen elektrikli dev uçaklar için batarya teknolojisinde devrimsel bir yenilik beklememiz gerekse de havacılık endüstrisi bu süreci hızlandırmak için ara bir çözüm olarak hibrit motorlara yönelmiş durumda. Tıpkı trafikte sıkça rastladığımız hibrit otomobiller gibi yakın geleceğin uçakları da kalkış gibi çok yüksek güç gerektiren anlarda geleneksel yakıtı kullanıp, düz uçuş sırasında elektrik motorlarından destek alarak yoluna devam edebilir.
Bu geçiş süreci, karbon emisyonlarını ve gürültüyü ciddi oranda düşürecek en mantıklı yol haritası olarak görünüyor ve havacılık şirketleri şu an en büyük yatırımlarını bu alana yapıyor.
Ne zaman elektrikli uçaklarla uçabileceğiz?
Sonuç olarak önümüzdeki 10 yıl içinde okyanus aşırı uçuşlarda tamamen elektrikli dev uçaklar görmek pek mümkün olmasa da kısa mesafeli seyahatler için umut var. Şehirlerarası veya yakın ülkeler arası kısa uçuşlarda daha küçük kapasiteli, sessiz ve elektrikli uçakların ticari olarak kullanıma girmesi oldukça yakın.
Teknoloji geliştikçe ve bataryalar hafifleyip güçlendikçe, gökyüzündeki gürültünün yerini yavaş yavaş elektrikli motorların sessizliğine bırakacağına şahit olacağız… Sadece bunun için biraz daha zamana ve sabra ihtiyacımız var.
