Otonom robot cerrah, tıp alanında çığır açmaya hazırlanıyor. Yapay zekalı robot, insan cerrahlara rakip olacak.
Johns Hopkins Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, tamamen otonom şekilde ameliyat yapabilen ilk cerrahi robotu geliştirdi. SRT-H adı verilen sistem, yalnızca sesli komutla yönlendirilerek safra kesesi alma operasyonunu başarıyla tamamladı. Robot, insan cerrahların becerilerine rakip bir hassasiyetle gerçekleştirdiği bu operasyon sırasında mekanik yardım almadı ve karşılaştığı farklı zorluklara kendi başına adapte oldu.
Otonom robot cerrah, tıp alanında devrim yapabilir
SRT-H, gerçek zamanlı karar verme ve tepki verme kapasitesine sahip yapay zeka mimarisiyle çalışıyor. Robot, domuzlar üzerinde yapılan testlerde, her biri anatomi açısından birbirinden farklı 8 ayrı operasyonu başarıyla sonuçlandırdı.
Organların ve damarların değişken yapısı, insan hastalardaki çeşitliliğe yakın bir model sundu. Testlerde SRT-H, 17 adımdan oluşan cerrahi süreci kendi başına yönetti; damarları ve kanalları tanımladı, klipsleme ve kesme işlemlerini gerçekleştirdi.
Her bir operasyon ortalama 5 dakika sürdü. Robot, müdahale sırasında 6 kez strateji değiştirerek karşılaştığı sorunları kendi başına düzeltti. Bu özellik, yalnızca önceden programlanan adımları uygulayan sistemlerin ötesine geçerek, robotun “anlayarak” müdahale ettiğini ortaya koydu.
Johns Hopkins’ten tıbbi robotik uzmanı Azwl Krieger, bu gelişmenin cerrahi görevleri yerine getiren robotlardan, cerrahi prosedürleri gerçekten anlayan sistemlere geçiş anlamına geldiğini söyledi.
SRT-H, ChatGPT’yi çalıştıran yapay zeka mimarisine benzer bir model kullanıyor. Bu altyapı sayesinde sesli komutları algılayabiliyor, öğrenme yoluyla yeni durumlara anında uyum sağlayabiliyor. Dokularda meydana gelen beklenmedik değişikliklere karşı yeni stratejiler geliştirerek hareket ediyor. Bu yaklaşım, robotun sadece komutları yerine getirmediğini, aynı zamanda cerrahi durumu analiz edip yorumladığını gösteriyor.
Şu an için SRT-H’nin operasyon süresi insan cerrahların gerisinde kalsa da, ortaya çıkan sonuçların kalite düzeyi insan eliyle yapılan ameliyatlara eşdeğer kabul ediliyor. Henüz insanlar üzerinde uygulanabilecek klinik onayı almayan sistemin, önümüzdeki 10 yıl içinde hastanelerde kullanılabilir hale gelmesi planlanıyor.
Araştırma ekibi, bu sürecin ardından SRT-H’nin farklı operasyon türlerinde eğitilerek daha geniş cerrahi alanlara yayılmasını öngörüyor. Sistem tamamen bağımsız şekilde çalışacak düzeye ulaştığında, insan müdahalesi olmadan ameliyat gerçekleştiren robotlar klinik pratikte yer almaya başlayacak.
